Od czego zacząć rozwód? Instrukcja krok po kroku

Rozwód jest trudny każdego z małżonków nie tylko ze względu emocjonalnego, ale i prawnego. Przygotowania do rozwodu warto zacząć znacznie wcześniej, tak aby posiadać dla sądu wszystkie istotne dowody. Zabraliśmy wszystkie istotne informacje odnośnie przygotowania do sprawy rozwodowej. Skupimy się przede wszystkim na tym, jakie zgłosić dowody i informacje, które poprą nasze stanowisko w toku rozprawy rozwodowej.

Argumenty za i przeciw do wzięcia rozwodu

Okres pandemii przyczynił się do zwiększonej liczby rozwodów w Polsce. Statystyki pokazują, że w porównaniu do lat ubiegłych, w 2020 i 2021 r. coraz więcej par zdecydowało się na rozwód. Jednocześnie Polacy mniej chętnie zawierają małżeństwa.

Zastanawiając się nad sensem rozstania z małżonkiem, w pierwszej kolejności należy zastanowić się czy nasze małżeństwo, faktycznie musi już być unieważnione.

Należy dokładnie przemyśleć, czy między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Niejednokrotnie bowiem zdarza się, że małżeństwo można jeszcze uratować poprzez podjęcie terapii małżeńskiej lub nawet przez zwykłą próbę rozmowy.

Można również rozważyć separację – formalną lub faktyczną – która pozwoli zdystansować się i odnaleźć w emocjach.

Argumenty do rozwodu mogą być następujące:

• zanik więzi emocjonalnej między małżonkami (innymi słowy wygaśnięcie uczucia miłości, a często nawet zwykłej sympatii czy też zaufania, przywiązania),
• utrata pociągu fizycznego do małżonka (niepodejmowanie współżycia małżeńskiego),
• brak zainteresowania małżonków swoimi sprawami,
• różnego rodzaju uzależnienia (od alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających, hazardu, pornografii, internetu itd.),
• stosowanie przemocy fizycznej, psychicznej, ekonomicznej,
• niewierność małżeńska (zdrada),
• niechęć jednego z małżonków do posiadania potomstwa.

Oczywiście niejednokrotnie zdarza się, że małżonkowie są w stanie sobie wiele wybaczyć i kontynuować związek.

Przebaczenie ma z resztą duże znaczenie w sprawie rozwodowej – jeżeli przykładowo małżonek dopuści się zdrady małżeńskiej, a drugi z małżonków przebaczy mu i będzie kontynuował pożycie – to w przypadku późniejszego wytoczenia powództwa o rozwód to „przebaczone” złamanie przysięgi małżeńskiej nie będzie mogło być podstawą do stwierdzenia, że to zdarzenie było przyczyną rozkładu więzi małżeńskich.

Może jednak być i tak, że jeden z małżonków wciąż daje drugiemu szanse na poprawę swojego zachowania, jednak szanse te są marnowane.

Jak przygotować się do rozwodu?

Jeżeli w końcu decyzja o wszczęciu sprawy rozwodowej zostanie podjęta, należy się do niego dobrze przygotować. Nie chodzi tutaj jednak wyłącznie o przygotowanie dokumentów, które należy załączyć do pozwu rozwodowego.

Najpierw musimy zadbać o nasz stan emocjonalny. Jak psychicznie przygotować się do rozwodu?

Nie ulega wątpliwości, że wraz z rozwodem należy spodziewać się stresującego i emocjonującego etapu w naszym życiu. Często w czasie sprawy o rozwód małżonkowie często „wyrzucają” z siebie nagromadzone przez lata ukryte żale i frustracje.

Przed wytoczeniem powództwa o rozwód, jak również w trakcie sprawy rozwodowej, warto skorzystać z porady psychoterapeuty. Terapia może pomóc znaleźć w sobie siłę na zakończenie nieszczęśliwego małżeństwa, ale również na wytrwanie w tej decyzji.

Wcześniejsze przygotowanie sobie materiału dowodowego także daje rozwodnikom większe poczucie komfortu psychicznego.

Co trzeba zrobić przed rozwodem, jeżeli chodzi o przygotowanie się pod kątem formalnym? W pierwszej kolejności należy pozyskać niezbędne dowody.

Przykładowe dowody to m.in.:

• odpisy aktów stanu cywilnego (akt małżeństwa, a jeżeli małżonkowie mają małoletnie dzieci – akty urodzenia dzieci) – są to podstawowe dokumenty, które należy załączyć do każdego pozwu o rozwód, gdyż stanowią dowód na zawarcie związku małżeńskiego oraz pochodzenia dzieci z małżeństwa;
• rachunki, faktury – dokumenty potwierdzające zakres wydatków związanych z utrzymaniem małoletnich dzieci lub małżonka (np. rachunki za energię elektryczną, wodę, ogrzewanie, faktury za zakup opału, leków, odzieży itd.); ewentualnie, na potwierdzenie poniesionych kosztów, można przedłożyć paragon wraz z potwierdzeniem płatności kartą (sam paragon nie jest wystarczający do udowodnienia kto był nabywcą danego artykułu);
• zdjęcia, nagrania, dokumentacja medyczna – jeżeli np. małżonek nadużywa alkoholu lub stosuje przemoc, należy te okoliczności udokumentować poprzez np. zdjęcia obrażeń, nagrania zachowań małżonka kiedy pozostaje pod wpływem alkoholu, protokół obdukcji, dokumentację medyczną z pobytu w szpitalu;
• zaświadczenia od różnego rodzaju instytucji – mogą to być np. zaświadczenia z przedszkola lub szkoły potwierdzające to, który z rodziców jest zaangażowany w edukację dziecka, zaświadczenie o terapii psychologicznej lub odwykowej;
• zaświadczenie o zarobkach, umowy, zeznania podatkowe, wyciągi z rachunku bankowego, wyciąg z ksiąg wieczystych, kserokopia dowodu rejestracyjnego – dokumenty potwierdzające stan majątkowy małżonka, jego możliwości zarobkowe.

Oprócz dowodów rzeczowych, można w sprawie rozwodowej powoływać się również na osobowe źródła dowodowe – takimi dowodami mogą być zeznania członków naszej rodziny lub przyjaciół.

Jeżeli chcemy, aby sąd przesłuchał w sprawie świadka, należy taki wniosek dowodowy zgłosić w pozwie – wskazujemy wówczas dane świadka (imię i nazwisko) oraz adres, na który sąd będzie mógł doręczyć wezwanie na termin rozprawy.

Co do zasady świadek zostanie wezwany na rozprawę w celu jego przesłuchania, ale istnieje również możliwość przesłuchania świadka na piśmie – wtedy świadek sporządza i podpisuje oświadczenie, w którym to opisuje wiadome mu okoliczności istotne dla sprawy.

Przygotowanie do rozwodu może być trudne, ponieważ zbieranie materiału dowodowego potrafi być czasochłonne. Często też osoba chcąca się rozwieść, nie jest w stanie ocenić, który dowód w sprawie może być przydatny. Trudna do zniesienia jest również świadomość, że może być konieczne zaangażowanie w nasze intymne sprawy osób trzecich.

Kompletując dowody do sprawy rozwodowej należy się zastanowić nad tym, na czym nam najbardziej zależy.

Umiejętność jasnego, ale i racjonalnego sprecyzowania naszych roszczeń, jest kluczowa, tym bardziej, że w rozwodzie rozstrzyga się bardzo wiele kwestii, np.:

• ponoszenie winy za rozkład pożycia małżeńskiego,
• alimenty na rozwiedzionego małżonka,
• alimenty na rzecz dzieci,
• wspólne mieszkanie,
• władza rodzicielska,
• kontakty z dziećmi,
• miejsce stałego pobytu dzieci,
• czasami również podział majątku wspólnego.

Czego nie robić podczas rozwodu?

Małżonek, który chce rozwodu powinien wstrzymać się przed wieloma zachowaniami, które w trakcie sprawy rozwodowej mogą zostać użyte przeciwko niemu.

Odpowiedź na pytanie „czego nie robić przed rozwodem?” jest trudna, a właściwie może być niemożliwa.

Każde małżeństwo, a co za tym idzie, każda sprawa rozwodowa, różnią się od siebie. Przykładowo, w jednym stanie faktycznym ujawnienie relacji małżeńskiej może pozostać bez wpływu na wyrok, w innej zaś będzie podstawą do przypisania winy za rozkład pożycia małżeńskiego.

W trakcie rozwodu powinno unikać się:

• wciągania w konflikty małżeńskie dzieci,
• podejmować decyzji bez konsultacji ze swoim adwokatem prowadzącym sprawę,
• gromadzenia „zakazanych” dowodów (np. na skutek włamania się na skrzynkę e-mailową małżonka, potajemne nagrywanie rozmów małżonka z osobami trzecimi – narażamy w ten sposób na odpowiedzialność karną),
• fabrykowanie nieprawdziwych dowodów,
• powoływanie się na okoliczności, które w rzeczywistości nie miały miejsca,
• obrażania małżonka lub ujawniania okoliczności dotyczących rozwodu w mediach społecznościowych itd.

Jak wziąć rozwód krok po kroku?

Pierwszym krokiem w sprawie o rozwód powinno być zgłoszenie się do adwokata, który pomoże opracować strategię procesową oraz powie jakie należy zgromadzić dokumenty na poparcie swojego stanowiska w sądzie.

Często na etapie pierwszych konsultacji oraz gromadzenia dowodów należy zachować dyskrecję, ponieważ w sytuacji, gdy małżonek dowie się o planowanej sprawie o rozwód, może udaremnić nam pozyskanie wiarygodnych dowodów.

Mając już zabezpieczone istotne dowody, warto porozmawiać z małżonkiem na temat rozstania. Pozwoli to na poznanie jego stanowiska, np. w przedmiocie orzekania o winie lub spraw wspólnych, małoletnich dzieci itd.

Omówienie jak największej ilości kwestii związanych z rozwodem, pozwala na jego przeprowadzenie w najszybszy i najmniej obciążający emocjonalnie sposób.

Kolejnym krokiem jest sporządzenie i złożenie pozwu rozwodowego do właściwego sądu okręgowego – co do zasady sądu okręgowego właściwego ze względu na ostatnie wspólne miejsce zamieszkania małżonków. Pamiętajmy o tym, aby do pozwu załączyć wszelkie niezbędne dowody.

W końcu dochodzimy do etapu stawiennictwa na wyznaczonym terminie rozprawy rozwodowej w sądzie, gdzie prezentujemy swoje stanowisko oraz dochodzi do przesłuchania stron i ewentualnych świadków.

Powyższy schemat jest oczywiście bardzo uproszczony, gdyż w toku rozwodu mogą być prowadzone jeszcze mediacje, może dojść do badania przez biegłych z Opiniodawczego Zespołu Specjalistów Sądowych itd.

Może to przedłużyć postępowanie rozwodowe. Rozwód rozwodowi nie równy – niektóre sprawy mogą zakończyć się już na pierwszej rozprawie, inne zaś mogą ciągnąć się przez kilka miesięcy, a nawet lat.

W przypadku rozwodu z orzekaniem o winie, za rozkład pożycia małżeńskiego lub gdy małżonkowie są sporni co do spraw małoletnich dzieci, sprawa może trwać dużo dłużej i być bardziej skomplikowana.  

Podczas rozprawy rozwodowej będzie przeprowadzane obszerne i często czasochłonne postępowanie dowodowe polegające na przesłuchaniu stron, świadków, analizie dokumentów itd.

W związku z powyższymi rozważaniami można wysnuć dość oczywisty wniosek, że aby wziąć rozwód należy być zdeterminowanym, a także zachować zdrowy rozsądek.

Adwokat rozwodowy – czy warto skorzystać z jego pomocy?

Pomoc adwokata w sprawie o rozwód jest kluczowa, z uwagi na to, że adwokat w oparciu o analizę faktycznego stanu dobierze odpowiednią taktykę procesową. To na adwokacie spoczywać będzie obowiązek oceny naszej sytuacji prawnej.

Profesjonalny pełnomocnik, poza świadczeniem pomocy sądowej, z pewnością pomoże też w przejściu przez stresujący rozwód bez nadmiernego zaangażowania emocjonalnego. Adwokat sporządzi wszelkiego rodzaju pisma procesowe zgodnie z przepisami procedury cywilnej, a także w takim tonie, który nie naruszy powagi sądu.

Nasza kancelaria specjalizuje się w sprawach rodzinnych, a w szczególności w sprawach rozwodowych.

Dotychczas przeprowadziliśmy kilkaset postępowań rozwodowych, podczas których nasi klienci zawsze mogli liczyć na wysokie zaangażowanie merytoryczne, jak i emocjonalne.

Jeśli szukasz pomocy prawnej przy rozwodzie skontaktuj się z nami.