Koszty rozwodu – ile dokładnie kosztuje rozwód?

Cena rozwodu jest uzależniona od wielu czynników: stopnia zawiłości sprawy, zakresu postępowania dowodowego, zgłaszanych przez strony w toku sprawy wniosków, ewentualnej mediacji itp. Znaczną część wszystkich kosztów stanowią też koszty profesjonalnego pełnomocnika – adwokata.

Ile kosztuje rozwód?

Rozpoczynając sprawę rozwodową trzeba się liczyć ze sporymi kosztami. Stała opłata od złożenia pozwu rozwodowego wynosi 600 zł. Opłatę tę wnieść należy do właściwego sądu.

Jeżeli sąd w toku postępowania o rozwód ma dokonać również podziału majątku, należy uiścić dodatkowo opłatę w kwocie 300 zł lub 1000 zł (w zależności od tego, czy projekt sposobu podziału majątku jest zgodny czy nie).

Jeżeli stronę w postępowaniu o rozwód ma reprezentować adwokat należy uiścić opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł do właściwego urzędu miasta. Wynagrodzenie adwokata jest ustalane z każdym klientem indywidualnie.

Należy też pamiętać o możliwości złożenia wraz z pozwem wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych w całości lub w części – należy wówczas załączyć do pozwu oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym. Zwolnienie od kosztów sądowych nie jest zwolnieniem od zwrotu kosztów pełnomocnika procesowego strony przeciwnej w razie przegranej w procesie. Osoby w trudnym położeniu majątkowym mogą ubiegać się o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

W zależności od przebiegu sprawy należy się liczyć również z tym, że strony mogą ponosić koszty związane z przeprowadzaniem poszczególnych dowodów (np. opinii biegłych).

Zasadą postępowania cywilnego jest, że strona przegrywająca ponosi koszty procesu. Jeżeli jeden z małżonków zostanie uznany za wyłącznie winnego za rozkład pożycia małżeńskiego, to na żądanie małżonka niewinnego będzie on musiał zwrócić wszystkie koszty postępowania.

W przypadku, gdy sąd orzeknie o alimentach na rzecz rozwiedzionego małżonka, strona przegrywająca zostanie obciążona opłatą stosunkową od zasądzonego roszczenia.

Jeżeli wyrok rozwodowy obejmuje także orzeczenie o eksmisji albo o podziale majątku, sąd nakaże uiszczenie opłaty w wysokości przewidzianej od pozwu lub wniosku w takiej sprawie. Jeżeli doszło do rozwodu bez orzekania o winie, połowa z opłaty stałej od pozwu (300 zł) zostanie powodowi zwrócona przez sąd, zaś druga strona będzie musiała zwrócić powodowi 150 zł.

Pozostałe koszty procesu będą podzielone po połowie, a koszty pełnomocników każda ze stron poniesie we własnym zakresie.

Pozew rozwodowy

Pierwszym krokiem do przeprowadzenie rozwodu jest przygotowanie pozwu rozwodowego do sądu.  Pozew musi spełniać wymagania określone przepisami prawa dla pisma procesowego (art. 126 k.p.c.) oraz zawierać elementy dodatkowe określone w art. 187 k.p.c.

Należy pamiętać o uiszczeniu opłaty od pozwu oraz o załączeniu do pozwu dowodu jej uiszczenia. Stała opłata od pozwu o rozwód wynosi 600 zł.

Opłatę tę wnieść należy do właściwego sądu. Jeżeli sąd w toku postępowania o rozwód ma dokonać również podziału majątku, należy uiścić dodatkowo opłatę w kwocie 300 zł lub 1000 zł (w zależności od tego, czy projekt sposobu podziału majątku jest zgodny czy nie).

Sprawa rozwodowa – jak wygląda rozprawa w sądzie?

Wyrok orzekający rozwiązanie małżeństwa przez rozwód jest wydawany przez sąd po przeprowadzeniu rozprawy rozwodowej. Sąd przesłuchuje obie strony na okoliczność tego, czy rozkład więzi małżeńskich jest zupełny i trwały, a jeżeli rozwód jest z orzekaniem o winie – także na okoliczność, która ze stron jest winna rozkładowi pożycia.

Sąd zadaje także pytania odnoszące się do sytuacji majątkowej stron i ich możliwości zarobkowych, zakresu usprawiedliwionych potrzeb dzieci, kontaktów dzieci z rodzicami itd.

Sąd sprawdza też zgłoszone przez strony dowody – należy pamiętać, że sąd ma prawo pominąć poszczególne wnioski dowodowe, jeżeli są one spóźnione (chyba, że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich we właściwym czasie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności), były powołane jedynie dla zwłoki lub okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione.

Na mocy ostatniej nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, sąd będzie mógł także pominąć dowód, którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu, dowód mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy, nieprzydatny do wykazania danego faktu, niemożliwy do przeprowadzenia, zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, lub gdy wniosek nie odpowiada wymogom, a strona mimo wezwania, nie usunęła tego braku.

Warto wspomnieć, że jeżeli pozwany małżonek uzna żądanie pozwu, a małżonkowie nie mają wspólnych, małoletnich dzieci, to sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe do przesłuchania stron. Jeżeli jednak małżonkowie posiadają wspólne, małoletnie dzieci, sąd musi przeprowadzić postępowanie dowodowe na okoliczność sytuacji dzieci oraz tego, czy ich dobro nie zostanie naruszone na skutek rozwodu.

Po zakończeniu postępowania dowodowego, sąd zamknie rozprawę i wyda wyrok. Od wyroku sądu pierwszej instancji strona niezadowolona z rozstrzygnięcia może się odwołać w drodze apelacji.

Rozwód z orzekaniem o winie – alimenty

Jeżeli sąd w wyroku rozwodowym orzeknie, że jedna ze stron jest wyłącznie winna za rozkład pożycia małżeńskiego, to ma to wpływ na obowiązek alimentacyjny pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami.

W ślad za art. 60 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Przesłanki orzeczenia alimentów, które ciążą na małżonku wyłącznie winnym względem małżonka niewinnego, zostały zatem wyraźnie złagodzone, niż w przypadku, gdy rozwód orzeczono z winy obu stron lub bez orzekania o winie – w tym przypadku małżonek uprawniony musi wykazać, że znajduje się w niedostatku.

Co więcej, obowiązek alimentacyjny małżonka wyłącznie winnego za rozkład pożycia małżeńskiego, nie jest ograniczony w czasie (w pozostałych przypadkach obowiązek alimentacyjny pomiędzy małżonkami wygasa z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że sąd ze względu na wyjątkowe okoliczności, na żądanie uprawnionego, przedłuży ten termin). W każdym wypadku obowiązek alimentacyjny wygasa, gdy małżonek uprawniony wejdzie w nowy związek małżeński.

Zmiana nazwiska po rozwodzie

Jeżeli rozwiedziony małżonek chciałby powrócić do nazwiska, które nosił przed ślubem, może nieprzekraczalnym terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód, złożyć w dowolnym urzędzie stanu cywilnego, przed kierownikiem tego urzędu, stosowne oświadczenie.

Opłata za złożenie oświadczenia do powrocie do poprzedniego nazwiska, wynosi 11 zł.