Odszkodowania

Zastanawiasz się jak uzyskać odszkodowanie? Postępowanie ubezpieczycieli często jest nakierowane na to, aby jak najbardziej utrudnić odzyskiwanie odszkodowań. Specjalizacją prawników z naszej kancelarii jest dochodzenie odszkodowań – w tym odszkodowań za błędy w sztuce medycznej oraz odszkodowań powypadkowych (doznanych na skutek wypadków przy pracy oraz wypadków komunikacyjnych).

 Jeżeli chcesz uzyskać odszkodowanie po wypadku, pomożemy Ci przejść przez każdy etap postępowania – od etapu likwidacji szkody u ubezpieczyciela, przez postępowanie przed sądami obu instancji.

Poniżej przedstawiamy najpowszechniejsze przykłady spraw o odszkodowanie, w których pomagają nasi adwokaci.

Wypadek przy pracy

Ustawa definiuje wypadek przy pracy jako zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną (skutkiem działania sił czynników zewnętrznych), które nastąpiło w związku z wykonywaną pracą i spowodowało uraz lub śmierć. Do przyjęcia, że określone zdarzenie było wypadkiem przy pracy, wymagane jest łączne spełnienie powyższych przesłanek.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że użyte w przepisie sformułowanie „związek z pracą” oznacza, że wypadek, któremu uległ pracownik, musiał nastąpić podczas wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych albo w trakcie wykonywania czynności bez polecenia, ale na rzecz pracodawcy lub w czasie, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązków pracowniczych.

Niestety, często zdarza się, że odszkodowanie za wypadek w pracy nie jest przyznawane przez wątpliwości w zakresie kwalifikacji danego zdarzenia jako mającego „związek z pracą”. Obiekcje pojawiają się szczególnie w przypadku wypadków komunikacyjnych lub związanych z przeżywanym w pracy stresem (np. zawał serca lub udar).

W takim przypadku konieczne jest dokonanie zindywidualizowanej analizy danej sprawy oraz sięgnięcie do stosownego orzecznictwa. Przepisy prawa nakładają na pracodawców szereg obowiązków, jeżeli doszło do śmiertelnego, zbiorowego lub ciężkiego wypadku przy pracy.

Pracodawca winien między innymi niezwłocznie powiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy oraz prokuratora, zabezpieczyć miejsce wypadku, a także powołać zespół powypadkowy do ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku, który to zespół w terminie 14 dni od dowiedzenia się przez pracodawcę o wypadku, ma obowiązek przygotować protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Prawidłowość sporządzenia protokołu powypadkowego jest kluczowa dla sprawy. Jeżeli wypadek, któremu uległeś, został zakwalifikowany jako wypadek przy pracy, a dodatkowo spowodował stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, masz prawo uzyskać jednorazowe odszkodowanie z ZUS.

Lekarz orzecznik lub komisja lekarska zadecyduje, po zakończeniu procesu leczenia i rehabilitacji, czy wypadek miał związek z pracą oraz czy uszczerbek na zdrowiu jest stały lub długotrwały. W sprawie przyznania lub odmowy przyznania jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy, ZUS wyda decyzję, w terminie 14 dni od uzyskania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej. Jeżeli uzyskałeś decyzję pozytywną, ZUS wypłaci jednorazowe odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.

Powyżej opisano okoliczności, które powodują, że za wypadek w pracy odszkodowanie wypłaci Ci ZUS.

Co jednak zrobić, jeżeli jednorazowe odszkodowanie od ZUS nie wystarczy na pokrycie całości kosztów leczenia i rehabilitacji? Możliwe jest wtedy ubieganie się o odszkodowanie od pracodawcy na zasadach określonych w kodeksie cywilnym, co wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy. Jeżeli pracodawca był ubezpieczony, ubezpieczenie za wypadek przy pracy będzie dochodzone od jego ubezpieczyciela, a jeżeli nie – pracodawca będzie musiał je zapłacić z własnej kieszeni.

Wypadek w drodze do pracy

Wypadek w drodze do pracy definiowany jest jako zdarzenie nagłe i wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, w sytuacji, gdy droga ta była najkrótsza i nie została przerwana, chyba że przerwanie drogi było uzasadnione i gdy czas na jej przebycie nie przekraczał granic potrzeby oraz jeśli droga była dla ubezpieczonego najdogodniejsza ze względów komunikacyjnych.

Jeżeli pracownik ulegnie wypadkowi w drodze z domu do pracy lub z pracy do domu, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić pracodawcę. Na podstawie różnego rodzaju dowodów sporządzana jest przez pracodawcę karta wypadku w terminie 14 dni od zawiadomienia go o zdarzeniu.

Następnie pracodawca wydaje decyzję, czy uznaje dane zdarzenie za wypadek w drodze do pracy. Za wypadek w drodze do pracy nie przysługuje jednorazowe odszkodowanie z ZUS.

Jeżeli pracownik był objęty grupowym ubezpieczeniem pracowniczym, może dochodzić odszkodowania z tego ubezpieczenia. Warto także pamiętać, że jeżeli do wypadku w drodze do pracy doszło np. wskutek poślizgnięcia się na oblodzonym chodniku lub potrącenia przez samochód, odszkodowania można dochodzić na zasadach określonych w kodeksie cywilnym od sprawcy szkody.

Wypadek komunikacyjny

Wypadek komunikacyjny jest to zdarzenie w ruchu lądowym, morskim lub powietrznym, w którym udział bierze minimum jeden pojazd oraz którego skutkiem są szkody w majątku, bądź szkody na osobach, które w nim uczestniczyły. Odpowiedzialność sprawcy wypadku może być oparta na zasadzie ryzyka lub na zasadzie winy, w zależności od okoliczności wypadku. A zatem, w zależności od podstawy odpowiedzialności sprawcy, inaczej będzie się kształtować odzyskiwanie odszkodowań komunikacyjnych.

Na zasadzie winy będzie odpowiadać sprawca, jeżeli do wypadku komunikacyjnego doszło na skutek zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody oraz jeżeli szkodę poniosła osoba, którą sprawca przewoził z grzeczności. W pozostałych przypadkach sprawca odpowiada na zasadach ryzyka. W przypadku odpowiedzialności na zasadzie winy, odszkodowania komunikacyjne łatwiej będzie uzyskać, jeżeli wcześniej sprawca będzie skazany prawomocnym wyrokiem karnym, gdyż ustalenia takiego wyroku wiążą sąd w sprawie odszkodowawczej.

Jeżeli to sprawca odpowiadający na zasadzie ryzyka spowodował wypadek komunikacyjny, odszkodowanie będzie łatwiejsze do uzyskania, gdyż to sprawca będzie musiał udowodnić, że wystąpiła choćby jedna z przesłanek egzoneracyjnych (uwalniających go od odpowiedzialności) – innymi słowy, sprawca będzie musiał wykazać, że szkoda wystąpiła z powodu siły wyższej albo wyłącznej winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą posiadacz środka komunikacji nie ponosi odpowiedzialności.

Tytułem odszkodowania można uzyskać m.in. zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji, leków i środków opatrunkowych, zwrot kosztów dojazdu do placówek służby zdrowia, zwrot kosztów opieki osób trzecich nad poszkodowanym oraz utracony zarobek. Jeżeli na skutek urazów poniesionych w wypadku komunikacyjnym zwiększyły się potrzeby, możliwe jest uzyskanie renty. Za cierpienia w sferze psychicznej i fizycznej przysługuje natomiast zadośćuczynienie.

Jeżeli poszkodowany w wypadku komunikacyjnym poniósł śmierć, osobie, która poniosła koszty leczenia i pogrzebu, przysługuje zwrot tych kosztów.

Natomiast osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny lub osoba bliska, której zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, może żądać od sprawcy stosownej renty.

Członkowie najbliższej rodziny zmarłego mogą domagać się odszkodowania, jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej, a także zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Wypadek samochodowy

Zgodnie z raportem rocznym sporządzonym przez Komendę Główną Policji, w 2018 r. w Polsce miało miejsce niemal 32.000 wypadków drogowych, w wyniku których śmierć poniosło prawie 3.000 osób, zaś 37.000 osób zostało rannych. Policja odnotowała także w 2018 r. około 436.000 kolizji drogowych.

Wobec tak zatrważającej liczby zdarzeń drogowych warto znać swoje prawa w zakresie ubiegania się o odszkodowanie za wypadek samochodowy.

Ponieważ samochód zaliczany jest do mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, odszkodowanie po wypadku samochodowym można uzyskać dokładnie na tych samych zasadach, jak w przypadku opisanych powyżej wypadków komunikacyjnych. Warto zaznaczyć, że jeżeli sprawca zostanie prawomocnie skazany za wypadek samochodowy, odszkodowanie można uzyskać nawet po 20 latach od dnia wypadku.  

Błąd medyczny

Coraz częściej pacjenci decydują się na dochodzenie odszkodowania za błędy medyczne. Uzyskanie odszkodowania za błędy lekarskie jest możliwe, jednakże trzeba liczyć się z tym, że postępowanie w tego typu sprawach jest niezwykle skomplikowane i długotrwałe.

Sąd bowiem musi przeprowadzić wnikliwe postępowanie dowodowe, wymagające wiadomości specjalnych, których dostarczają opinie biegłych różnych specjalności. Z tego względu w sprawie o błąd medyczny warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który posiada wiedzę na temat tego, jakie dowody przedstawić przed sądem, jakich wybrać biegły oraz jakie pytania im zadać, a także w jaki sposób odnosić się do wydanych przez nich opinii.

Przede wszystkim jednak, odszkodowanie za błąd lekarski będzie można uzyskać, gdy wyrządzona pacjentowi szkoda zostanie uznana za błąd lekarski. Istnieją różne rodzaje błędów lekarskich: błąd diagnostyczny, błąd terapeutyczny, błąd techniczny, błąd organizacyjny. W toku postępowania należy wykazać także, że poniesiona szkoda pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z błędem lekarskim.

Warto wspomnieć, że jeżeli błąd lekarski wystąpił po dniu 01.01.2012 r., pacjent ma wybór, czy chce dochodzić swoich roszczeń przed sądem powszechnym czy też przed Wojewódzką Komisją do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych. Przed Komisją można jednak dochodzić roszczeń jedynie od szpitala, a przed sądem także od ubezpieczyciela.

Uszczerbek na zdrowiu

Uszczerbek na zdrowiu jest to trwałe lub tymczasowe uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia. O odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu może domagać się poszkodowany na skutek wypadku komunikacyjnego, wypadku przy pracy, błędu lekarskiego itd. Wysokość odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu uzależniona jest przede wszystkim od procentowego wyliczenia tego uszczerbku. Zazwyczaj procent uszczerbku na zdrowiu oblicza biegły określonej specjalności.

Zadośćuczynienie

Częstym pytaniem zadawanym przez klientów jest czym jest zadośćuczynienie a odszkodowanie? Zadośćuczynienie ma na celu wyrównanie krzywdy niemajątkowej, czyli krzywdy poniesionej przez poszkodowanego w sferze psychicznej i fizycznej, zaś odszkodowanie jest rekompensatą za szkody majątkowe.

Zadośćuczynienia można domagać się w razie uszkodzenia ciała, wywołania rozstroju zdrowia, pozbawienia wolności oraz w wypadku skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu, a także za naruszenie dobra osobistego.

Od dnia 03.08.2008 r. prawo do ubiegania się zadośćuczynienia nabyli również członkowie najbliższej rodziny poszkodowanego, który zmarł w wyniku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Jeżeli interesuje Cię uzyskanie zadośćuczynienia za wypadek, w toku postępowania sądowego trzeba będzie wykazać stopień cierpień psychicznych i fizycznych. Pomocne w tym mogą okazać się opinie biegłych, np. psychologa i psychiatry. Ocena zakresu tych cierpień powinna uwzględniać też okoliczności takie jak wiek poszkodowanego, postawa sprawcy po wyrządzeniu krzywdy itp. 

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, wysokość zasądzonego zadośćuczynienia powinna być odczuwalna dla poszkodowanego i przynosić mu równowagę emocjonalną, naruszoną przez doznane cierpienia psychiczne.

Firmy odszkodowawcze

Firmy odszkodowawcze bardzo szybko odnajdują poszkodowanych, oferując im swoje usługi i obiecując uzyskanie najwyższego możliwego odszkodowania. Trzeba jednak pamiętać, że skorzystanie z usług firm zajmujących się odszkodowaniami niesie za sobą znacznie większe ryzyko i koszty niż powierzenie swojej sprawy adwokatowi.

Przede wszystkim w firmach odszkodowawczych nie będą obsługiwać cię profesjonalni pełnomocnicy, którzy posiadają wysokie kwalifikacje i odpowiedni poziom wiedzy merytorycznej. Co więcej, adwokaci oraz radcowie prawni obowiązkowo muszą posiadać ubezpieczenie OC, na wypadek wyrządzenia klientowi szkody w trakcie prowadzenia sprawy – takiego obowiązku nie mają firmy odszkodowawcze, więc w przypadku popełnienia przez nich błędów, skutkujących przegraną w sprawie, trudno będzie Ci uzyskać stosowną rekompensatę.

Firma ściągająca odszkodowania narzuci Ci także wysoką prowizję od wygranej, a także może żądać od Ciebie w toku sprawy licznych, dodatkowych kosztów, które kilkukrotnie mogą przewyższać wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika. Niezależnie od tego, czy Twoją sprawę o odszkodowanie prowadzić będzie adwokat czy biuro odszkodowawcze, tok czynności przeprowadzanych przez sąd będzie taki sam. Warto zatem zdecydować się na to, aby przed sądem reprezentował Cię adwokat, którego wyboru sam dokonałeś oraz którego kwalifikacje zostały potwierdzone przez zdanie egzaminu państwowego, oraz który ma obowiązek ciągłego szkolenia się, niż niepewna firma odszkodowawcza.